خواص خشخاش برای سلامتی و محصولات درمانی آن را بشناسید
خواص خشخاش برای سلامتی و محصولات درمانی آن را بشناسید
خشخاش گیاهی فراتر از زیبایی ظاهری، از فواید بسیاری برای سلامت بدن برخوردار است که از دانه های ریز آن به عنوان تخم خشخاش تا قسمت گل آن به نام غوزه خشخاش و ساقه، برگ، عصاره آن که همه نیروگاهی از مواد مغذی بوده و قرن هاست که در طب سنتی جایگاهی ویژه دارند.
با این وجود، لازم به ذکر است که مصرف نادرست فرآورده های خشخاش می تواند خطرات جدی به دنبال داشته باشد، از جمله اعتیاد، مصرف بیش از حد و حتی مرگ. لذا مصرف این گیاه و مشتقات آن باید صرفا با تجویز پزشک صورت گیرد.
بذر خشخاش چیست؟
دانه های خشخاش، که به عنوان بذر خشخاش نیز شناخته می شوند، از نظر مواد مغذی غنی بوده و می توانند فواید متعددی برای سلامتی داشته باشند.
ارزش غذایی بذر خشخاش:
- کالری: ۴۶ در هر قاشق غذاخوری
- فیبر: ۲.۸ گرم در هر قاشق غذاخوری
- کلسیم: ۸۸ میلی گرم در هر قاشق غذاخوری
- آهن: ۲.۴ میلی گرم در هر قاشق غذاخوری
- منیزیم: ۷۸ میلی گرم در هر قاشق غذا خوری
- فسفر: ۲۳۰ میلی گرم در هر قاشق غذاخوری
فواید دانه های ریز خشخاش بر سلامتی:
فیبر فراوان: بذر خشخاش منبع غنی فیبر است که به گوارش غذا، تنظیم قند خون و ایجاد احساس سیری کمک می کند.
آنتی اکسیدان های قدرتمند: سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که از سلول ها در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کند.
تقویت و استحکام استخوان ها: منبع عالی از کلسیم برای حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها.
عملکرد بهینه عضلات و اعصاب: به دلیل داشتن منیزیم، به عملکرد صحیح عضلات و اعصاب کمک می کند.
حامل اکسیژن حیاتی: آهن موجود در دانه ها، به انتقال اکسیژن در بدن یاری می رساند.
تسکین دهنده درد: خاصیت ضد درد طبیعی داشته و می تواند به کاهش دردهای قاعدگی، سردرد و … کمک کند.
آرامش بخش و کاهش اضطراب: مصرف متعادل آن می تواند اضطراب و استرس را کاهش داده و به داشتن خوابی آرام کمک کند.
درخشش در آشپزی: دانه ها با طعم خاص و تردی دلپذیر، به طیف وسیعی از غذاها از نان و شیرینی گرفته تا سالاد و سوپ، عطر و طعم بی نظیری می بخشد.
زیبایی طبیعی: روغن خشخاش به دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید، در برخی محصولات مراقبتی پوست و مو کاربرد دارد.
ضد سرفه و خلط آور: ترکیبات موجود در خشخاش مانند آلکالوئیدها و موسیلاژ، خاصیت ضد سرفه و خلط آور داشته و برای درمان سرفه های خشک، برونشیت و آسم مفید است.
سلامت گوارش و ملین: بذر خشخاش ملین طبیعی بوده و به دلیل فیبر بالا، به هضم غذا و رفع یبوست کمک می کند.
درمان اسهال: از جوشانده بذر خشخاش به عنوان ضد اسهال استفاده می شود.
کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی: بذر آن حاوی اسیدهای چرب امگا۳ است که می تواند به کاهش کلسترول و فشارخون کمک کند.
تقویت سیستم ایمنی: این دانه ها منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها است که به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند.
معرفی انواع فرآورده های خشخاش:
خشخاش قرمز:
- این گونه به عنوان یکی از رایج ترین نوع خشخاش وحشی شناخته می شود که با گلبرگ های قرمز روشن و مرکز سیاه خود، به طور گسترده در طبیعت یافت می شود.
خشخاش شرقی:
- این گونه اهلی، در رنگ های متنوعی از جمله قرمز، صورتی، سفید و نارنجی ظاهر می شود و با گلبرگ های بزرگ و چین خورده خود، جلوه ای چشم نواز به باغ ها و محوطه های بیرونی می بخشد.
خشخاش ایسلندی:
- این گونه ظریف و زیبا، دارای گلبرگ های زرد یا نارنجی با مرکز سیاه است و بومی مناطق قطبی به شمار می رود.
خشخاش کالیفرنیایی:
- این گونه بومی کالیفرنیا، با گلبرگ های نارنجی روشن و مرکز نارنجی یا زرد خود، به عنوان یکی از گونه های زینتی محبوب شناخته می شود.
خشخاش افیونی:
- این گونه (خشخاش تریاک)، منبع تریاک، داروی مسکن قوی، است و با گلبرگ های سفید یا بنفش خود شناخته می شود. لازم به ذکر است که به دلیل ماهیت خاص این گیاه، کشت و برداشت آن نیازمند مجوز های قانونی و نظارت دقیق است.
علاوه بر این نمونه ها، تنوع شگفت انگیزی در میان خشخاشها وجود دارد که هر یک زیبایی و ظرافت خاص خود را به ارمغان می آورند. این گیاه ها نه تنها از نظر بصری جذاب هستند، بلکه مصارف مختلفی نیز دارند. از دانه های برخی گونه ها مانند خشخاش خوراکی، در آشپزی و تهیه نان و شیرینی استفاده می شود. همچنین، از گل ها و برگ های خشخاش در طب سنتی و صنایع آرایشی و بهداشتی نیز بهره برداری می شود.
در مجموع، خشخاش ها با تنوع و زیبایی خیره کننده خود، نقشی بی دلیل در دنیای گیاهان ایفا می کنند و یادآور ظرافت و پیچیدگی های شگفت انگیز طبیعت هستند.
غوزه خشخاش چیست؟
غوزه خشخاش، کپسولی خشک است که پس از پژمردن گل های آن باقی می ماند. این کپسول ها حاوی دانه هایی هستند که در صنایع غذایی، دارویی و تزئینی کاربرد دارند.
مشخصات غوزه خشخاش:
غوزه ها در اشکال و اندازه های مختلف، معمولا گرد یا بیضی شکل با سطحی ناهموار، یافت می شوند. رنگ آن ها از سبز تا قهوه ای و خاکستری متغیر است. درحالت خشک، سفت و شکننده می شوند.
کاربردهای غوزه خشخاش:
استخراج دانه: دانه ها از غوزه جدا شده و برای مصارف مختلفی از جمله پخت و پز، نانوایی، تهیه روغن و آرد استفاده می شوند.
تزئینات: غوزه ها به تنهایی در کنار سایر عناصر تزئینی مانند مخروط های کاج، دارچین و ستاره های انار، جلوه زیبایی به دکوراسیون منزل، سبدهای گل و زیورآلات می بخشند.
کاردستی: غوزه های خشک شده را می توان با رنگ، اکلیل و دیگر مواد تزئینی رنگ آمیزی کرد و در ساخت جواهرات، زیورآلات و دکوراسیون منزل به کار برد.
نکات مهم در استفاده از غوزه خشخاش:
نگهداری: غوزه ها را در محیطی خشک و خنک، دور از نور مستقیم خورشید که باعث رنگ باختگی آنها می شود، نگهداری کنید.
خشک کردن: قبل از استفاده، غوزه ها را به طور کامل خشک کنید تا از کپک زدن یا ایجاد قارچ جلوگیری شود.
احتیاط: هنگام کار با غوزه ها مراقب باشید، زیرا ممکن است تیز بوده و باعث تحریک پوست شوند.
روغن خشخاش: خواص، کاربردها و فواید سلامتی
روغن خشخاش، مشتق شده از دانه های گیاه خشخاش، ماده ای ارزشمند با طیف گشترده ای از کاربردها و خواص سلامتی است.
این گیاه که ریشه در آسیا، اروپا و شمال آفریقا دارد، از دیرباز مورد توجه بوده و روغن استخراج شده از آن، جایگاه ویژه ای در آشپزی، طب سنتی و صنایع آرایشی و بهداشتی یافته است.
روغن خشخاش با طعمی ملایم و آجیلی و رنگی که از زرد روشن تا کهربایی متغیر است، منبع غنی از اسیدهای چرب ضروری مانند اسید لینولئیک و اسید لینولنیک به شمار می رود. این روغن همچنین حاوی ویتامین ای، ویتامین ک و مواد معدنی ارزشمندی نظیر آهن، منیزیم و فسفر است که هر یک نقشی حیاتی در حفظ سلامتی ایفا می کنند.
کاربردهای این روغن فراتر از طعم دلنشین آن در آشپزی است. این روغن به عنوان چاشنی در سالادها، سس ها و مارینادها، و همچنین در پخت و پز و سرخ کردن مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.
علاوه بر این، در تهیه نان، کلوچه و سایر محصولات پخته شده نیز کاربرد دارد و عطر و طعمی منحصر به فرد به آنها می بخشد.
همچنین در حوزه سلامت و زیبایی، به عنوان مرطوب کننده، پاک کننده و ماده ای مغذی در ساخت ماسک صورت، جایگاه ویژه ای یافته است. خواص ضد التهابی و مرطوب کنندگی این روغن، آن را به گزینه ای ایده آل برای مراقبت از پوست و مو تبدیل کرده است و به عنوان نرم کننده مو و درمان پوست سر نیز استفاده می شود و به درخشش و سلامت موها کمک می کند.
-
کاربردهای دانه خشخاش:
مصرف خام: دانه ها را می توان به صورت خام و به عنوان میان وعده مصرف کرد و یا به سالاد، ماست، غلات و اسموتی اضافه نمود.
مصرف بو داده: بو دادن دانه ها، طعم آنها را کمی تغییر داده و عطری قوی تر به آنها می بخشد. برای بو دادن دانه ها، آن ها را در تابه بدون روغن به مدت ۵ تا ۷ دقیقه با حرارت متوسط تفت داده تا قهوه ای روشن شوند.
مصرف آسیاب شده: دانه ها را می توان آسیاب کرد و از پودر حاصل در پخت و پز و شیرینی پزی استفاده نمود.
پودر خشخاش طعم و بافت منحصر به فردی به نان، کیک، کلوچه و سایر محصولات پخته شده می دهد.
مصرف به صورت عصاره: از این دانه ها می توان برای تهیه عصاره استفاده کرد. عصاره خشخاش طعم و رنگ قوی دارد و می توان از آن در تهیه سس، ماریناد و دسر استفاده نمود.
نکات مهم در مصرف دانه های خشخاش
- میزان مصرف: به دلیل وجود آلکالوئیدهای مخدر مانند مورفین و کدئین در دانه های خشخاش، مصرف بیش از حد آن ها می تواند مضر باشد. به طور کلی، توصیه می شود روزانه بیش از ۲ قاشق غذاخوری مصرف نشود.
- مصرف در دوران بارداری و شیردهی: زنان باردار و شیرده باید از مصرف دانه ها خودداری کنند.
- مصرف در کودکان: کودکان زیر ۲ سال نباید دانه ها را مصرف کنند.
اولین دیدگاه را ثبت کنید